Toluen phản ứng với hỗn hợp H2SO4 đặc và HNO3 đặc dư sẽ thu được sản phẩm là
Toluen phản ứng với hỗn hợp H2SO4 đặc và HNO3 đặc dư sẽ thu được sản phẩm là
- 1. 1 CHÖÔNG 3 HỘP SỐ Ô TÔ Bài 1 – HỘP SỐ THƯỜNG Muïc tieâu: Sau khi hoïc hoàn thành chöông naøy caùc sinh vieân coù khaû naêng: 1. Trình baøy ñöôïc coâng duïng, yeâu caàu vaø phaân loaïi hoäp soá. 2. Veõ ñöôïc sô ñoà ñoäng hoïc vaø neâu ñöôïc nguyeân lyù laøm vieäc cuûa caùc loaïi hoäp soá. 3. Trình baøy ñöôïc trình töï tính toaùn hoäp soá coù caáp. 4. Xaùc ñònh ñöôïc caùc tæ soá truyeàn cuûa hoäp soá. 5. Tính ñöôïc caùc thoâng soá hình hoïc cuûa baùnh raêng hoäp soá. 6. Trình baøy ñöôïc caáu taïo vaø nguyeân lyù laøm vieäc cuûa boä ñoàng toác.
- 2. 2 MỤC LỤC A – KẾT CẤU HỘP SỐ CHÍNH Ô TÔ.........................................................................................3 I. CÔNG DỤNG, YÊU CẦU VÀ PHÂN LOẠI .............................................................................3 II. ĐẶC ĐIỂM KẾT CẤU CỦA HỘP SỐ Ô TÔ...........................................................................4 1. Cấu tạo nên cộng đồng............................................................................................................................... 4 2. Đặc điểm kết cấu những phần tử của vỏ hộp số.................................................................................... 11 3. Đặc điểm kết cấu của một vài loại vỏ hộp số..................................................................................... 18 3.1. Hộp số nhì trục (3 số tiến thủ, một số ít lùi)....................................................................................18 3.2. Hộp số phụ vương trục (3 số tiến thủ, một số ít lùi).....................................................................................20 3.3. Hộp số phụ vương trục (4 số tiến thủ, một số ít lùi).....................................................................................21 3.4. Hộp số phụ vương trục (5 số tiến thủ, một số ít lùi, tỷ số truyền tăng) .........................................................23 4. Hộp số phụ bên trên xe hơi ............................................................................................................24 B – TÍNH TOÁN VÀ THIẾT KẾ HỘP SỐ................................................................................. 26 III. CÁC THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA HỘP SỐ..................................................................... 26 IV. ĐỘNG HỌC VÀ ĐỘNG LỰC HỌC CỦA HỘP SỐ............................................................. 26 CÂU HỎI ÔN TẬP....................................................................................................................... 33
- 3. 3 A – KẾT CẤU HỘP SỐ CHÍNH Ô TÔ I. CÔNG DỤNG, YÊU CẦU VÀ PHÂN LOẠI 1. Công dụng Nhaèm thay cho ñoåi tyû soá truyeàn vaø moâmen xoaén töø ñoäng cô ñeán caùc baùnh xe cộ chuû ñoäng phuø hôïp vôùi moâmen caûn luoân thay cho ñoåi vaø nhaèm taän duïng toái ña coâng suaát cuûa ñoäng cô. Giuùp mang lại xe cộ thay cho ñoåi ñöôïc chieàu chuyeån ñoäng (cho xe đua lùi). Ñaûm baûo mang lại xe cộ döøng taïi choã maø khoâng caàn taét maùy hoaëc khoâng caàn taùch ly hôïp (cắt động cơ thoát khỏi khối hệ thống truyền lực nhập thời hạn dài). Daãn ñoäng moâmen xoaén đi ra ngoaøi mang lại caùc boä phaän ñaëc bieät ñoái vôùi caùc xe cộ chuyeân duïng. 2. Yêu cầu Yêu cầu cộng đồng so với vỏ hộp số: thao tác có tính tin tưởng cao; đơn giản và giản dị nhập bảo dưỡng; kích thước và kết cấu nhỏ gọn; giá tiền hạ. Với tác dụng là vỏ hộp số dù tô: Coù daõy tyû soá truyeàn phuø hôïp nhaèm naâng cao tính naêng ñoäng löïc hoïc vaø tính naêng kinh teá cuûa oâ toâ. Phaûi coù hieäu suaát truyeàn löïc cao, khoâng coù tieáng oàn khi laøm vieäc, thanh lịch soá nheï nhaøng, khoâng sinh đi ra löïc va vấp ñaäp ôû caùc baùnh raêng khi gaøi soá. Phaûi coù keát caáu goïn beàn chaéc, deã ñieàu khieån, deã baûo döôõng hoaëc kieåm tra vaø söûa chöõa khi coù hö hoûng. Có kĩ năng trich hiệu suất nhằm người sử dụng cho những khí giới không giống thi công bên trên xe hơi. 3. Phân loại Hình – Sơ vật dụng phân loại vỏ hộp số
- 4. 4 Tùy theo dõi quánh tính dùng của từng loại xe hơi, rất có thể được chuẩn bị những loại vỏ hộp số sau: + Hộp số chính; + Hộp số phụ; + Hộp số phân phối. Theo cơ hội sắp xếp vỏ hộp số chủ yếu thì gồm: hộp số ngang (đi cùng theo với khối hệ thống truyền lực dạng FF) và vỏ hộp số dọc (đi cùng theo với khối hệ thống truyền lực dạng FR). Theo phöông phaùp thay cho ñoåi tyû soá truyeàn, hoäp soá ñöôïc phân chia thaønh: hoäp soá coù caáp vaø hoäp soá voâ caáp. 3.1. Hoäp soá coù caáp ñöôïc phân chia theo * Sô ñoà ñoäng hoïc goàm coù: + Loaïi coù truïc coá ñònh (hoäp soá nhì truïc, hoäp soá phụ vương truïc…). + Loaïi coù truïc khoâng coá ñònh (hoäp soá haønh tinh ranh moät caáp, nhì caáp…). * Daõy soá truyeàn goàm coù: + Moät daõy tyû soá truyeàn (3 soá, 4 soá, 5 soá…). + Hai daõy tyû soá truyeàn. * Phöông phaùp thanh lịch soá goàm coù: + Hoäp soá ñieàu khieån baèng tay. + Hoäp soá töï ñoäng. * Theo cách thức điều khiển: + Hộp số tinh chỉnh và điều khiển tự động động; + Hộp số tinh chỉnh và điều khiển cung cấp tự động động; + Hộp số tinh chỉnh và điều khiển chống bức; + Hộp số tinh chỉnh và điều khiển thẳng và tinh chỉnh và điều khiển con gián tiếp. 3.2. Hoäp soá voâ caáp gồm: + Hoäp soá thuûy löïc (hoäp soá thuûy tónh, hoäp soá thuûy ñoäng). + Hoäp soá ñieän. + Hoäp soá yêu tinh saùt. II. ĐẶC ĐIỂM KẾT CẤU CỦA HỘP SỐ Ô TÔ 1. Cấu tạo nên chung Cấu tạo nên cộng đồng của vỏ hộp số cơ khí với cung cấp bao gồm những cụm và phần tử chủ yếu sau: a) Cơ cấu chấp hành là phần tử đảm nhiệm tác dụng truyền và thay đổi tế bào men gồm: + Cácte vỏ hộp số (vỏ vỏ hộp số); + Các trục và bánh răng vỏ hộp số: trục sơ cung cấp, trục loại cung cấp, trục trung gian; + Trục số lùi và bánh răng số lùi; + Sở đồng tốc. b) Sở phần tinh chỉnh và điều khiển nhảy số đảm nhiệm tác dụng nhảy số theo dõi sự tinh chỉnh và điều khiển của người lái và kĩ năng không thay đổi tình trạng nhập quy trình xe cộ hoạt động: + Cơ cấu truyền số; + Cần tay số.
- 5. 5 Hình 1 – Kết cấu cộng đồng của vỏ hộp số cơ khí 1 – Trục bánh răng cung cấp trục của vi sai; 2 – Cácte ly hợp; 3 – Trục sơ cấp; 4 – Áo quấn bảo đảm an toàn bụi; 5 – Cơ cấu ngắt đàng truyền; 6 – Đầu cấm đường dẫn động ngắt ly hợp; 7 – Giá ở miếng đệm chạc dẫn; 8 – Tay treo vỏ chạc cáp truyền động ngắt ly hợp; 9 – Nắp phía sau; 10 - Ống nối ống thông gió; 11 – Lỗ đặt cảm ứng véc tơ vận tốc tức thời dù tô; 12 - Vỏ quấn khớp nối bên phía trong của truyền động bánh xe cộ mặt mũi trái; 13 – Công tắc đèn chạy lùi; 14 – Vỏ vỏ hộp số; 15 – Nút lỗ châm dầu Hình 2 – Kết cấu vỏ hộp số 1 – Nắp hâu phương của vỏ hộp số; 2 – Cảm đổi mới vận tốc; 3 – Công tắc đèn số lùi; 4 – Cần thanh lịch số; 5 – Lỗ thông gió; 6 – Thanh kéo trung gian dối nhằm lựa chọn số; 7 – Vòng bịt kín của cung cấp trục; 8 – Bán trục phải; 9 – Bán trục trái; 10 – Nút lỗ nhằm chuyên nghiệp dầu; 11 – Nút của nắp sau vỏ hộp số; 12 – Cần ngắt ly hợp; 13 – Cácte vỏ hộp số; 14 – Cácte ly hợp
- 6. 6 Hình 3 – Kết cấu vỏ hộp số yêu tinh sát 6 số của Audi Hình 4 – Sơ vật dụng kết cấu những phần tử chủ yếu của vỏ hộp số 1 – Trục sơ cấp; 2 – Vòng bịt kín trục sơ cấp; 3 – Cácte ly hợp; 4 – Vòng đệm cao su; 5 – Lỗ thông gió; 6 – Vòng bi hình kim của trục loại cấp; 7 – Vánh răng của cục đồng tốc cung cấp truyền số 4; 8 – Dĩa sang số kể từ số 3 thanh lịch số 4; 9 – Khớp trượt của cục đồng tốc số 3 và số 4; 10 – Moay ơ khớp nối của bộ đồng tốc số 3 và số 4; 11 – Bánh răng và khoanh răng của cục đồng tốc số 3; 12 - Bánh răng và vành răng của cục đồng tốc số 2; 13 - Dĩa thanh lịch số kể từ số 1 thanh lịch số 2; 14 – Khớp thanh lịch số 1 và số 2; 15 - Bánh răng và khoanh răng của cục đồng tốc số 1; 16 - Ổ trục trung gian dối của trục loại cấp; 17 – Bánh răng truyền số 5; 18 – Cần thanh lịch số; 19 – Vỏ cần thiết thanh lịch số; trăng tròn - Ống cách; 21 – Bích khớp mềm; 22 – Trục loại cấp; 23 - Vòng bịt kín ổ trục sau của trục loại cấp; 24 - Ổ trục sau của trục loại cấp; 25 – Vòng đệm phần tử hắt dầu; 26 - Ổ trục của cục bánh răng truyền số 5 và số lùi; 27 – Sở bánh răng số 5 và số lùi; 28 – Moay ơ của cục đồng tốc truyền số 5; 29 – Bánh răng trung gian dối của số lùi; 30 – Nắp vỏ hộp số phía sau; 31 - Ổ trục hâu phương của trục trung gian; 32 – Khớp trượt cùa cỗ đồng tốc truyền số 1 và số 2; 33 – Nắp lỗ chuyên nghiệp dầu; 34 – Trục trung gian; 35 - Ổ trục trước của trục trung gian; 36 – Cácte vỏ hộp số; 37 - Ổ trục sau của trục sơ sấp; 38 - Ống dẫn hướng
- 7. 7 Hình – Kết cấu bên phía trong của hộp số ngang và vỏ hộp số dọc Hộp số dọc: Đối với vỏ hộp số dọc, trục sơ cung cấp và trục loại cung cấp được sắp xếp bên trên nằm trong một đường tâm và bánh răng hòn đảo chiều link trục sơ cung cấp và trục loại cung cấp nhằm truyền hiệu suất. Hình – Kết cấu của vỏ hộp số dọc dù tô
- 8. 8 * Sự cần thiết thiết nên thanh lịch số: Đồ thị bên trên trình diễn những đàng cong công dụng truyền động chứng thật quan hệ thân ái lực truyền động và vận tốc của xe cộ kể từ số 1 cho tới số 6. Các đàng cong công dụng truyền động: Nói một cơ hội hoàn hảo, đàng màn biểu diễn lực truyền động của mô tơ rất cần phải thay cho thay đổi liên tiếp như đàng cong A ở vật dụng thị này. Tuy nhiên, lực truyền động thực tiễn của vỏ hộp số loại thường thì bất biến liên tiếp kể từ số 1 cho tới số 6. Do cơ, lực truyền động của mô tơ sẽ sở hữu được hiệu suất cao khi thu hẹp điểm gạch ốp chéo cánh nhập đồ thị nhằm ngay gần với đàng cong này. Có thể phỏng đoán rằng, lực truyền động sẽ tới ngay gần đàng cong hoàn hảo A khi tăng số lượng những số truyền lên. Tuy nhiên, kiến thiết của vỏ hộp số vì vậy tiếp tục trở thành phức tạp và thực hiện mang lại việc điều khiển vỏ hộp số của những người lái cũng phức tạp. Vì vậy, con số những số truyền là kể từ 4 cho tới 6. Số truyền 5 được dùng tối đa. (1) Khởi hành: Khi xe cộ phát xuất, cần phải có hiệu suất rộng lớn, nên người tao dùng số truyền 1 có lực truyền động lớn số 1. (2) Xe chạy: Sau khi phát xuất, người tao người sử dụng số 2 và số 3 nhằm tăng vận tốc của xe cộ. Dùng các số truyền này vì như thế bọn chúng với số lượng giới hạn vận tốc cao hơn nữa số 1và cần thiết không nhiều nếu không muốn nói là rất ít lực truyền động. (3) Xe chạy ở vận tốc cao: Khi xe đua ở vận tốc cao, người tao người sử dụng số 4, 5, và 6 nhằm tiếp tục tăng vận tốc của xe cộ. Việc dùng những số truyền với lực truyền động nhỏ và hạ thấp tốc độ của mô tơ tiếp tục hạn chế nút hấp phụ nhiên liệu. (4) Chạy lùi: Khi dùng số lùi, bánh răng trung gian dối số lùi được nối với khớp, bánh răng số lùi tiếp tục thay đổi chiều và xe cộ tiếp tục chạy lùi. Bảng – Các số truyền và véc tơ vận tốc tức thời xe hơi tương ứng Số truyền Vận tốc xe hơi (miles) Vận tốc xe hơi (km/h) Số 0 Bánh xe cộ ko quặt bánh, V=0 Số 1 5-10 8-16 Số 2 10-20 16-32 Số 3 20-25-30 32-40-48 Số 4 30-35-40-45 48-56-64-72 Số 5 >45 >72 Số lùi (số de) De ngược lại
- 9. 9 * Khái niệm về truyền động bánh răng: Để truyền hoạt động và thực hiện thay cho thay đổi mômen xoắn kể từ trục khuỷu mô tơ cho tới những bánh xe dẫn động, thường thì bên trên xe hơi được truyền qua chuyện những bánh răng của vỏ hộp số, được gọi là truyền động bánh răng. Hình 5 – Kết cấu của vỏ hộp số chính Tỷ số truyền nhập truyền động bánh răng: a) Khái niệm về tỷ số truyền: Tốc chừng con quay của nhì bánh răng khớp răng cùng nhau tùy nằm trong nhập số răng hoặc 2 lần bán kính của mỗi bánh răng cơ. Ví dụ, bánh răng A đường dẫn động bánh răng B nằm trong 2 lần bán kính, A và B tiếp tục con quay cùng một số vòng đều bằng nhau. Nếu bánh răng A với 12 răng, bánh răng B với 24 răng, bánh răng A nên con quay 2 vòng nhằm dẫn động bánh răng B con quay 1 vòng. Ta trình bày tỉ số truyền động 2:1. b) Công thức tính tỷ số truyền: Tỷ số truyền của nhì bánh răng đồng bộ cùng nhau là tỷ số thân ái vòng xoay của bánh răng chủ động bên trên số vòng xoay của bánh răng tiêu cực hoặc số răng của bánh răng tiêu cực bên trên số răng của bánh răng dữ thế chủ động. CĐ BĐ CĐ BĐ BĐ CĐ D D N N n n i Trong đó: n – Số vòng xoay bánh răng; N – Số răng của bánh răng; D – Đường kính bánh răng. Nếu i<1 – Tỷ số truyền tăng; i=1 – Tỷ số truyền thẳng; i>1: Tỷ số truyền hạn chế.
- 10. 10 Hình 6 – Hai bánh răng A và B với đàng kính bằng nhau, khớp răng cùng nhau tiếp tục con quay cùng vận tốc Hình 7 – Bánh răng A bé bỏng đường dẫn động bánh răng B lớn (bánh răng A con quay nhanh chóng, bánh răng B quay chậm) a) b) Hình 8 – Tỉ số truyền a) Một cặp bánh răng; b) Hai cặp bánh răng Hình 9 – Sơ vật dụng thao tác của vỏ hộp số chính 1 – Trục sơ cấp; 2 – Cần tay số; 3 – Cơ cấu truyền; 4 – Trục loại cấp; 5 – Nút chuyên nghiệp dầu; 6 – Trục trung gian; 7 – Các te vỏ hộp số
- 11. 11 Hình 10 – Sơ vật dụng truyền mômen xoắn khi há truyền số lùi 1 – Trục sơ cấp; 2 – Bánh răng của trục sơ cấp; 3 – Trục trung gian; 4 – Bánh răng truyền của số lùi; 5 – Trục loại cấp 2. Đặc điểm kết cấu những phần tử của vỏ hộp số 2.1. Vỏ và nắp vỏ hộp số Vỏ vỏ hộp số thực hiện trách nhiệm phủ kín, ngoại giả còn tồn tại thuộc tính lắp ráp những phần tử của vỏ hộp số và chứa dầubôi bóng. 2.2. Trục sơ cấp Hình 11 – Trục sơ cấp
- 12. 12 2.3. Trục trung gian Hình 12 – Trục trung gian 2.4. Trục loại cấp Hình 13 – Trục loại cấp 2.5. Trục số lùi 2.6. Cơ cấu thanh lịch số
- 13. 13 Hình 14 – Cơ cấu thanh lịch số 1 – Cần thanh lịch số; 2 – Nắp vỏ hộp số; 3, 9 – Cáp thanh lịch số; 4, 5 – Lò xo và đạn đhhh vị; 6, 7 - Ống trượt; 8 – Chốt hãm; 10 – Khớp gạt số; 11 – Khớp hình cầu và chốt lưu giữ cần thiết số
- 14. 14 Các cơ cấu tổ chức vận hành: a) Loại tinh chỉnh và điều khiển kể từ xa Loại này link cần thiết nhảy số với vỏ hộp số vì chưng cáp hoặc những thanh nối,… Người tao người sử dụng loại này ở những xe cộ FF, và với Điểm lưu ý là tạo ra không nhiều lắc động và giờ ồn, và có thể dễ dàng và đơn giản kiến thiết địa điểm của cần thiết nhảy số. Hình – Loại tinh chỉnh và điều khiển kể từ xa b) Loại tinh chỉnh và điều khiển trực tiếp Loại này thi công cần thiết nhảy số thẳng bên trên vỏ hộp số. Người tao người sử dụng loại này ở những xe cộ FR vì như thế các thao tác nhảy số nhanh chóng và dễ dàng xử lý. Hình – Loại tinh chỉnh và điều khiển trực tiếp
- 15. 15 Hình 15 – Cơ cấu tinh chỉnh và điều khiển vỏ hộp số 1 - Ống lót (moay ơ); 2 – Chốt xác định tay gạt; 3 – Cần tay gạt thanh lịch số; 4 – Tay chũm của cần thiết tay gạt; 5 – Vỏ vỏ hộp của cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển vỏ hộp số 2.7. Sở đồng tốc b) Cấu tạo: Hình – Thầy trí cỗ đồng tốc nhập vỏ hộp số
- 16. 16 Hình 16 – Kết cấu cỗ động tốc Hình 18 – Kết cấu cỗ đồng tốc của vỏ hộp số 1 – Bánh răng truyền số 1; 2 – Vòng điệm trung gian; 3 – Vòng khóa; 4 – Khớp nối đồng tốc; 5 – Moay ơ của khớp nối đồng tốc; 6 – Chốt lăm le vị; 7 – Bánh răng truyền số 2 A – VAZ 2110 và B - VAZ 2181
- 17. 17 Hình – Cấu tạo nên cỗ đồng tốc Cấu tạo nên của cục đồng tốc gồm: Vòng răng 7 của ống trượt được lồng nhập trục loại cung cấp bằng các rãnh then hoa. Số răng của vòng răng này sẽ không liên tục nhau tuy nhiên bị ngắt quãng vì chưng phụ vương lỗ khuyết nhằm thi công với nêm 2. Hai đầu của ống trượt với thi công vòng đồng tốc 8, bên trên vòng này cũng đều có ba rãnh khuyết. Vỏ tinh chỉnh và điều khiển (ống nối) 6 thi công lồng nhập ống trượt xoắn ốc 5 và bi hãm ở trong số lỗ khuyết của vỏ tinh chỉnh và điều khiển để lưu lại mang lại cỗ đồng tốc luôn luôn trực tiếp nằm tại địa điểm trung gian dối. Hình 17 – Sở đồng tốc vỏ hộp số xe cộ GAZ
- 18. 18 c) Hoạt động: Khi ko gài số, nhờ lực đẩy của xoắn ốc 5 ấn hòn bi 4 tỳ nhập vỏ tinh chỉnh và điều khiển 6 lưu giữ mang lại cỗ đồng tốc luôn luôn trực tiếp nằm tại địa điểm trung gian dối. Khi gài số, bên dưới thuộc tính của tay người lái, cần thiết gạt 3 tiếp tục đẩy vỏ điều khiển 6 về phía ngược hoặc là phải. Lúc này, vỏ tinh chỉnh và điều khiển 6 kéo nêm 2 nằm trong dịch gửi. Nêm 2 đẩy những vòng đồng tốc 8 theo phía dịch gửi của vỏ tinh chỉnh và điều khiển 6 thực hiện mang lại mặt mũi con cái của vòng đồng tốc 8 tỳ nhập mặt mũi côn của bánh răng 1 hoặc 9. Do yêu tinh sát sinh đi ra thân ái nhì mặt mũi con cái thực hiện mang lại tốc độ quay của vỏ tinh chỉnh và điều khiển 6 và bánh răng đều bằng nhau. Lúc cơ người lái kế tiếp đẩy cần thiết gạt vỏ điều khiền 6 dịch chuyển tiếp thanh lịch nên hoặc ngược nhằm những bánh răng đồng bộ cùng nhau. Do sự đồng đều tốc độ góc của những bánh răng nên lúc đồng bộ rất rất êm ái. 3. Đặc điểm kết cấu của một vài loại vỏ hộp số Hình 19 – Các ký hiệu cơ hội thi công bánh răng nhập vỏ hộp số 3.1. Hộp số nhì trục (3 số tiến thủ, một số ít lùi) a) Cấu tạo b) Sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc thực hiện việc
- 19. 19 Hình 21 – Sơ vật dụng động học tập vỏ hộp số 2 trục 3 số tiến thủ 1 số c) Những điều lưu ý
- 20. 20 3.2. Hộp số phụ vương trục (3 số tiến thủ, một số ít lùi) a) Cấu tạo b) Sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc thực hiện việc Hình 23 – Sơ vật dụng động học tập vỏ hộp số 3 trục 3 số tiến thủ một số ít lùi
- 21. 21 c) Những điều lưu ý 3.3. Hộp số phụ vương trục (4 số tiến thủ, một số ít lùi) a) Cấu tạo b) Sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc thực hiện việc Hình 24 – Sơ vật dụng động học tập vỏ hộp số 3 trục 4 số tiến thủ một số ít lùi
- 22. 22 c) Những điều lưu ý
- 23. 23 3.4. Hộp số phụ vương trục (5 số tiến thủ, một số ít lùi, tỷ số truyền tăng) a) Cấu tạo b) Sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc thực hiện việc Hình 25 – Sơ vật dụng động học tập vỏ hộp số 3 trục 5 số tiến thủ một số ít lùi
- 24. 24 c) Những điều lưu ý 4. Hộp số phụ bên trên dù tô
- 25. 25 Hình 26 – Sơ vật dụng động học tập vỏ hộp số phụ 3 cấp
- 26. 26 B – TÍNH TOÁN VÀ THIẾT KẾ HỘP SỐ III. CÁC THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA HỘP SỐ Các thông số kỹ thuật cơ bạn dạng của vỏ hộp số gồm: 1. Tỉ số truyền của vỏ hộp số; 2. Các thông số kỹ thuật hình học tập của bánh răng vỏ hộp số a) Khoảng cơ hội Một trong những trục của những bánh răng; b) Số răng của những bánh răng; c) Vận tốc góc. IV. ĐỘNG HỌC VÀ ĐỘNG LỰC HỌC CỦA HỘP SỐ Trình töï tính toaùn hoäp soá coù caáp Coâng vieäc tính toaùn thieát keá hoäp soá oâ toâ coù nhì böôùc chủ yếu nhö sau: * Xaùc ñònh tyû soá truyeàn ñaûm baûo tính chaát keùo vaø tính kinh teá theo dõi ñieàu kieän laøm vieäc ñaõ mang lại tröôùc. * Xaùc ñònh kích thöôùc caùc chi tieát cuûa hoäp soá. Hai böôùc lôùn treân ñöôïc cuï theå hoùa bôûi caùc böôùc cuï theå sau: 1. Treân cô sôû cuûa ñieàu kieän söû duïng vaø ñieàu kieän kyõ thuaät mang lại tröôùc, cuøng vôùi ñieàu kieän cheá taïo, chuùng tao choïn sô ñoà ñoäng hoïc vaø döï kieán soá caáp cuûa hoäp soá. 2. Tính toaùn löïc keùo cuûa oâtoâ, xaùc ñònh tæ soá truyeàn cộng đồng cuûa caû heä thông thoáng truyeàn löïc khi gaøi caùc soá khaùc nhau. 3. Phaân phân chia phuø hôïp tæ soà truyeàn cuûa heä thông thoáng truyeàn löïc theo dõi töøng cuïm (hoäp soá, hoäp soá phuï, truyeàn löïc chủ yếu, truyeàn löïc cuoái cuøng). 4. Tính toaùn xaùc ñònh tæ soá truyeàn cuûa hoäp soá. 5. Xaùc ñònh kích thöôùc cuûa caùc chi tieát, boá trí caùc chi tieát cuûa hoäp soá vaø kieåm tra söï lieân quan lại laøm vieäc giöõa caùc chi tieát vôùi nhau. 1. Xaùc ñònh tæ soá truyeàn cuûa hoäp soá Tæ soá truyeàn cuûa hoäp soá oâ toâ ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tính toaùn löïc keùo ôû caùc tay soá. Trong ñoù quan lại troïng nhaát laø tæ soá truyeàn ôû tay soá I. Tæ soá truyeàn ih1 ñöôïc xaùc ñònh theo dõi coâng thöùc cuûa vieän só Chuñacoáp: tl o emax max bx h1 η i M .ψ G.r i (4.1) ÔÛ ñaây : G – Troïng löôïng toaøn boä cuûa xe cộ (N). max – Heä soá caûn chuyeån ñoäng lôùn nhaát. rbx – Baùn kính laên cuûa baùnh xe cộ coù tính ñeán söï bieán daïng cuûa loáp (m). io – Tyû soá truyeàn cuûa truyeàn löïc chủ yếu. tl – Hieäu suaát cuûa heä thông thoáng truyeàn löïc. Tyû soá truyeàn cuûa truyeàn löïc chủ yếu ñöôïc xaùc ñònh: 2,65 r θ i bx o (4.2) ÔÛ ñaây: - Heä soá voøng con quay cuûa ñoäng cô Ñoái vôùi xe cộ du lòch : = 30 40 Ñoái vôùi xe cộ taûi : = 40 50
- 27. 27 Neáu hoäp soá coù 3 caáp vôùi soá III laø soá truyeàn thaúng thì : ih3 =1 ; ih2 = 1 h i Neáu hoäp soá coù 4 caáp vôùi soá IV laø soá truyeàn thaúng thì : ih4 = 1 ; 3 1 h 3 h i i ; 3 h1 2 h2 i i Neáu hoäp soá coù 5 caáp vôùi soá V laø soá truyeàn thaúng thì : ih5 = 1 ; ih4 = 4 1 h i ; ih3 = 4 2 1 h i ; ih2 = 4 3 1 h i Neáu hoäp soá coù 5 caáp vôùi soá V laø soá truyeàn taêng vaø soá IV laø soá truyeàn thaúng thì: ih5 = 3 hi i 1 ; ih4 = 1 ; ih3 = 3 1 h i ; ih3 = 3 2 1 h i Soá truyeàn cao nhaát cuûa hoäp soá neân laøm soá truyeàn thaúng hoặc soá truyeàn taêng laø tuøy thuoäc vaøo thôøi gian dối söû duïng. Neân choïn soá truyeàn laøm vieäc nhieàu nhaát ñeå laøm soá truyeàn thaúng ñeå giaûm tieâu hao khi truyeàn löïc vaø taêng tuoåi thoï cuûa hoäp soá. 2. Tính toaùn caùc thoâng soá hình hoïc cuûa baùnh raêng hoäp soá 2.1. Choïn khoaûng caùch giöõa caùc truïc cuûa caùc baùnh raêng Khoaûng caùch A giöõa caùc truïc ñöôïc choïn theo dõi coâng thöùc kinh nghieäm sau: A= 3 max e M C (mm) (4.3) ÔÛ ñaây: Memax - Moâmen xoaén cöïc ñaïi cuûa ñoäng cô (Nm) C - Heä soá kinh nghieäm: Ñoái vôùi xe cộ du lòch : C = 1316 Ñoái vôùi xe cộ taûi : C =1719 Ñoái vôùi xe cộ duøng ñoäng cô diezel: C =2021 2.2. Choïn moâñuyn phaùp tuyeán cuûa baùnh raêng Chuùng tao coù nhì phöông phaùp löïa choïn: Coù theå choïn theo dõi coâng thöùc kinh nghieäm sau: m = (0,0320,040).A (4.4) Hoaëc coù theå söû duïng ñoà thò kinh nghieäm nhö ôû hình 4.3.
- 28. 28 m[mm] M [kN.m] a b Hình 27 - Ñoà thò ñeå choïn moâñuyn phaùp tuyeán cuûa baùnh raêng a - Duøng mang lại baùnh raêng coù raêng thaúng; b - Duøng mang lại baùnh raêng coù raêng xieân ÔÛ ñaây: m - Moâñuyn phaùp tuyeán. M - Moâmen xoaén ñöôïc tính: M= Memax.ih1.0,96 2.3. Xaùc ñònh soá raêng cuûa caùc baùnh raêng 2.3.1. Ñoái vôùi hoäp soá nhì truïc ÔÛ hình 4.4 laø sô ñoà hoäp soá nhì truïc ñeå xaùc ñònh soá raêng. Baùnh raêng laép vôùi truïc baèng then hoa vaø tröôït treân truïc khi caàn gaøi soá. Z 1 2 Z i Z 1 Z' 2 Z' i Z' A Hình 28 - Sô ñoà tính toaùn soá raêng cuûa baùnh raêng hoäp soá 2 truïc ÔÛ hoäp soá nhì truïc coù theå xaùc ñònh khoaûng caùch A theo dõi coâng thöùc sau: A= i i i i 2 2 2 2 1 1 1 1 β cos 2 ) z (z m .... β cos 2 ) z (z m β cos 2 ) z (z m (4.5) Sau ñoù thay: ih1= 1 1 z z ih2= 2 2 z z
- 29. 29 ……………………. ihi= i i z z vaøo bieåu thöùc tính A, chuùng tao nhaän ñöôïc coâng thöùc toång quaùt ñeå xaùc ñònh zi vaø zi / : zi = ) i (1 m 2Acosβ hi i i (4.6) i z = zi .ihi (4.7) ÔÛ ñaây: z1,z2, … zi – Soá raêng cuûa caùc baùnh raêng ôû truïc sô caáp. 1 z , 2 z … i z – Soá raêng cuûa caùc baùnh raêng ôû truïc thöù caáp. A – Khoaûng caùch giöõa 2 truïc. i – Goùc nghieâng cuûa caëp baùnh raêng thöù i. mi – Moâñuyn phaùp tuyeán cuûa caëp baùnh raêng thöù i. 2.3.2. Ñoái vôùi hoäp soá phụ vương truïc ÔÛ treân hình 29 laø sô ñoà hoäp soá phụ vương truïc ñeå xaùc ñònh soá raêng Za 1 Z' Z'2 Z'i Z'a Z1 Z2 Zi A A Hình 29 - Sô ñoà tính toaùn soá raêng cuûa baùnh raêng hoäp soá 3 truïc 1 - Truïc sô caáp. 2 - Truïc trung gian dối. 3 - Truïc thöù caáp. A- Khoaûng caùch giöõa caùc truïc. za , a z – Soá raêng cuûa caëp baùnh raêng luoân aên khôùp. z1, z2,…, zi – Soá raêng cuûa caùc baùnh raêng treân truïc trung gian dối. 1 z , 2 z ,…, i z – Soá raêng cuûa caùc baùnh raêng treân truïc thöù caáp. Khoaûng caùch A ñöôïc tính nhö sau: A = a a a a a a a a β cos 2 ) i 1 ( .z m β cos 2 ) z (z m (4.8) Bôûi vaäy: ia = 1 .z m β cos A. 2 a a a (4.9) ÔÛ ñaây: ia – Tyû soá truyeàn cuûa caëp baùnh raêng luoân aên khôùp. ma – Moâ ñuyn phaùp tuyeán cuûa caëp baùnh raêng luoân aên khôùp. a – Goùc nghieâng cuûa raêng cuûa caëp baùnh raêng luoân aên khôùp.
- 30. 30 Soá raêng a z cuûa baùnh raêng trườn ñoäng ôû caëp baùnh raêng luoân aên khôùp seõ ñöôïc xaùc ñònh: a z = za. ia Tyû soá truyeàn cuûa caùc caëp baùnh raêng ñöôïc gaøi igi seõ laø: igi= a hi i i Soá raêng cuûa caùc baùnh raêng treân truïc trung gian dối vaø thöù caáp ñöôïc xaùc ñònh: zi = ) i 1 ( m β cos A 2 gi i i (4.10) i z = zi .igi (4.11) Trong ñoù: zi – Soá raêng cuûa baùnh raêng thöù i treân truïc trung gian dối. i z – Soá raêng cuûa baùnh raêng thöù i treân truïc thöù caáp. i – Goùc nghieâng cuûa raêng cuûa caëp baùnh raêng thöù i. mi – Moâñuyn phaùp tuyeán cuûa caëp baùnh raêng thöù i. 2.4. Boä ñoàng toác Khi thanh lịch soá, mang lại duø ñaõ taùch ly hôïp, nhöng tự quaùn tính neân caùc baùnh raêng vaãn coøn con quay vôùi caùc vaän toác goùc khaùc nhau, neáu gaøi vaøo nhau thì sinh löïc va vấp ñaäp. Ñeå khaéc phuïc hieän töôïng treân vaø ñôn giaûn hoùa caùc quaù trình thao taùc cuûa taøi xeá, ngöôøi tao duøng boä ñoàng toác. Xeùt tröôøng hôïp chuyeån töø soá cao veà soá thaáp ñeå mò mẫm hieåu nguyeân lyù vaø phaân tích löïc (hình 30). Hình 30 - Caáu taïo cuûa boä ñoàng toác 1; 4 – Baùnh raêng; 2 – Choát; 3– OÁng raêng; 5 – Bi; 6 – OÁng gai; 7 – OÁng loàng; 8 – Truïc 2.4.1. Giai ñoaïn dòch chuyeån töï tự (luùc maët coân cuûa oáng loàng 7 chöa tieáp xuùc vôùi maët coân cuûa baùnh raêng 4): Vì voøng gaït 6 lieân keát cöùng vôùi oáng raêng 3 vaø oáng naøy laïi lieân keát ñaøn hoài vôùi oáng loàng 7, cho neân khi gaït 6 veà phía baùnh raêng 4, caû khoái chi tieát 6-2-3-5-7 ñeàu dòch chuyeån. Khi nhì maët coân tieáp xuùc vôùi nhau thì taïm thôøi döøng laïi vaø baét ñaàu giai ñoaïn nhì. 2.4.2. Giai ñoaïn chöa ñoàng toác Do taùc duïng cuûa ñaø quaùn tính neân oáng raêng 3 vaãn coøn con quay vôùi toác ñoä goùc cuûa soá cuõ: 3 = c m i Trong ñoù:
- 31. 31 3 – Vaän toác goùc cuûa oáng raêng. m – Vaän toác goùc cuûa truïc. ic – Tæ soá truyeàn soá cao. Trong khi ñoù baùnh raêng 4 luoân luoân aên khôùp vôùi baùnh raêng cuûa truïc trung gian dối vaø bôûi vaäy: 4 = t m i 4 – Vaän toác goùc cuûa baùnh raêng 4. it – Tæ soá truyeàn soá thaáp. Bôûi vì: ic < it neân 3 > 4 OÁng loàng 7 vöøa coù lieân heä vôùi baùnh raêng 4 vöøa coù lieân heä vôùi oáng raêng 3 neân toác ñoä goùc cuûa noù laø 7 naèm nhập giôùi haïn: 4 < 7 < 3 Keát quaû laø choát 2 trườn haõm nhập hoác A cuûa oáng 7 vaø oáng raêng 3 (hình 6.7) khoâng dòch chuyeån ñöôïc nöõa. Sau ñaây chuùng tao phaân tích löïc ñeå thaáy ñöôïc vì như thế sao choát 2 trườn haõm: Döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp chieàu truïc Q1 (löïc taùc duïng cuûa ngöôøi laùi thoâng qua chuyện cô caáu ñoøn baåy chuyeån ñeán) tình traïng chòu löïc cuûa 3 chi tieát nhö ôû hình 4.7. Trong giai ñoaïn chöa ñoàng toác maët coân cuûa oáng loàng 7 tröôït treân maët coân cuûa baùnh raêng 4, neân giöõa chuùng coù löïc yêu tinh saùt .N, nhập ñoù: N = sin Q1 (4.12) ÔÛ ñaây: – Goùc nghieâng cuûa maët coân. N – Phaûn löïc. Hình 31 - Sô ñoà chòu löïc cuûa caùc chi tieát 2,4,7 Löïc yêu tinh saùt seõ caân baèng vôùi löïc voøng Phường taùc duïng töông hoã giöõa chi tieát 7 vaø 2 theo dõi ñieàu kieän sau: Q Q Q N N Q P r1 r 1 1 A N Q1 B 2 P 7
- 32. 32 P.r1 = .N.r P= 1 r r . N . Trong ñoù: – Heä soá yêu tinh saùt r, r1 – Baùn kính ñieåm ñaët löïc. Thay N baèng bieåu thöùc (4.12) tao coù: P= sin . r r . Q . 1 1 (4.13) Taïi maët xieân goùc cuûa coå vuoâng choát 2 taùc duïng moät phaûn löïc Q phaân tích töø P: Q= tg P (4.14) Löïc Q chủ yếu laø löïc haõm coå vuoâng B cuûa choát 2 nhập hoác A cuûa oáng loàng 7, tự ñoù Q phaûi thoõa maõn ñieàu kieän haõm sau ñaây: Q > Q1 1 1 1 Q .tg .sin r .r .Q β α µ Töùc laø: tg < α sin . r µ.r 1 (4.15) Bieåu thöùc (4.15) laø cô sôû ñeå thieát keá goùc ñuû ñeå haõm choát 2 vaø giöõ khoâng mang lại oáng raêng 3 dòch chuyeån khi chöa ñoàng toác. 2.4.3. Giai ñoaïn ñoàng toác Do yêu tinh saùt neân ñaø quaùn tính daàn daàn trườn trieät tieâu vaø cuoái cuøng: 3 = 7 = 4 Khi ñaõ ñoàng toác thì löïc yêu tinh saùt N cuõng khoâng coøn nöõa vaø tự ñoù löïc haõm baèng khoâng. Tay cuûa ngöôøi laùi chæ taùc duïng nheï laø ñuû ñeå thaéng ñònh vò loø xo bi 5 vaø gaït oáng raêng 3 aên khôùp vôùi vaønh raêng cuûa baùnh raêng 4 moät caùch eâm dòu vì như thế chuùng ñaõ ñoàng ñeàu vaän toác goùc. Khi thieát keá thöôøng choïn heä soá yêu tinh saùt = 0,050,1; goùc nghieâng = 70 120 ; Q1=(49).(50100)N; tyû soá truyeàn cuûa caàn soá: 49; löïc taùc duïng leân caàn soá: 50100 N.
- 33. 33 CÂU HỎI ÔN TẬP 1. Nêu kết quả, đòi hỏi và phân loại vỏ hộp số chủ yếu người sử dụng bên trên dù tô? 2. Nêu kết quả, đòi hỏi và phân loại vỏ hộp số phụ người sử dụng bên trên xe hơi. Sơ vật dụng động học tập và nguyên lý sinh hoạt của vỏ hộp số phụ? 3. Hãy trình diễn kết cấu cộng đồng của vỏ hộp số chủ yếu người sử dụng bên trên xe hơi và kết quả của từng cụm cụ thể chủ yếu của vỏ hộp số? 4. Hãy trình diễn kết cấu, sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc sinh hoạt của cục đồng tốc? 5. Hãy trình diễn kết cấu, sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc sinh hoạt của vỏ hộp số nhì trục 3 số tiến thủ, một số ít lùi? 6. Hãy trình diễn kết cấu, sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc sinh hoạt của vỏ hộp số phụ vương trục 3 số tiến thủ, một số ít lùi? 7. Hãy trình diễn kết cấu, sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc sinh hoạt của vỏ hộp số phụ vương trục 4 số tiến, một số ít lùi? 8. Hãy trình diễn kết cấu, sơ vật dụng động học tập và nguyên tắc sinh hoạt của vỏ hộp số phụ vương trục 5 số tiến, một số ít lùi? 9. Hãy trình diễn những loại tinh chỉnh và điều khiển vỏ hộp số? 10. Hãy trình diễn những thông số kỹ thuật nghệ thuật của vỏ hộp số?
Bạn đang xem: Hộp số thường
Xem thêm: Định phí là gì? Công thức tính và cách phân loại
Xem thêm: 10 kiểu tóc nhuộm ánh tím cho các tone da khác nhau